Koreański księżycowy nowy rok ^^

Istnieją takie dni w roku kiedy Seul zwalnia, ulice pustoszeją i wszystkie firmy, sklepy i restauracje zamykają swoje drzwi. Jednym z nich jest Seollal [설날] czyli koreański nowy rok obchodzony pierwszego dnia pierwszego miesiąca księżycowego (to największe rodzinne święto w Korei, nie przepadam za podobnymi porównaniami ale to trochę tak jak u nas święta Bożego Narodzenia ;). Wszyscy wyruszają wtedy do swoich domów rodzinnych, żeby spędzić ten czas z bliskimi (a że prawie połowa mieszkańców całej Korei mieszka w stolicy wszystkie drogi wyjazdowe są zapchane na co najmniej kilka ładnych godzin tkwienia w korku;). Czas potrzebny na pokonanie drogi samochodem z Seulu do Busan wynosi średnio 5 godzin, ale tuż przed Seollal wydłuża się do ok. 9. Zwykle już na parę tygodni przed świętem wszystkie bilety na pociągi i busy są wyprzedane, w sklepach zaczyna się szał noworocznych zakupów a supermarkety i sklepiki oferują zatrzęsienie gotowych prezentów [설 선물 세트 'seol seonmul seteu'] w postaci elegancko zapakowanych owoców, mięsa, alkoholi, wyciągów z żeń szenia czy kosmetyków. 

W tym roku Seollal przypadł na 10 lutego (święto ruchome) i rozpoczął księżycowy rok węża.(notka spóźniona o 2 tyg. przez życie w rozjazdach ;) 

Dużo szczęścia w nowym roku~! ^^

Jak Koreańczycy świętują pierwszy dzień roku księżycowego?

W skrócie wygląda to mniej więcej tak:

1) Cała rodzina gromadzi się ubrana w tradycyjny odświętny ubiór 'seolbim' [설빔].

2) Najstarsi, męscy członkowie rodziny odprawiają ceremonię ku czci przodków. 

3) Wszyscy zasiadają do uroczystego śniadania. 

4) Po posiłku następuje składanie życzeń i ukłonów noworocznych. 

5) Po śniadaniu, życzeniach i ukłonach "odwiedza się" również przodków na cmentarzach. 

6) Czas na gry noworoczne [민속놀이 'minsognori'] i kolację w rodzinnym gronie.

• Przygotowanie stołu ceremonialnego na nowy rok [설 차례성 차리기 'seol chalyeseong chaligi']

Potrawy jakie znajdą się na stole ceremonialnym różnią się w zależności od tradycji przyjętej w danym regionie, a właściwie w myśl zasady co dom to inna tradycja, trochę podobnie jak u nas ze stołem wigilijnym i 12 potrawami. Jego przygotowanie to prawdziwa zmora koreańskich pań domu ;)

Oto przykłady prawidłowego zastawienia stołu "ofiarnego":

Każda potrawa ma swoje ściśle określone miejsce wyznaczone zgodnie z 4 kierunkami świata. Zwykle naczynia z daniami układa się w 5 rzędach (potrawy ustawiane są w kolejności od strony zachodniej <lewej> do wschodniej <prawej>), np.:

1 rząd: zupa z kluskami z ugotowanego ryżu [떡국 'tteoggug'], ryż [밥 'bab'] sztućce [시법 'sibeob'], kielichy z alkoholem [술잔 'suljan'], w samym centrum powinna znajdować się tabliczka z kartką symbolizującą obecność przodków [신위 'sinwi'] 

2 rząd: potrawy mięsne po str. zachodniej, ryby po str. wschodniej (dodatkowo ryby powinny być ułożone głową na wschód a ogonem na zachód! xd)

3 rząd: zupa mięsna [육탕 'yugtang'], rybna [어탕 'eotang'] oraz z tofu i wodorostów [소탕 'sotang']

4 rząd: po lewej cienkii plaster ryby[포 'pho'], różne dzikie zielska [나물 'namul'] (3 kolory), rodzaj koreańskiej kiszonki z warzyw [침채 'chimchae'] wyrabianej głównie z kapusty pekińskiej, napój robiony z wody pozostałej po gotowaniu ryżu [식혜 'sighye']

5 rząd: owoce m.in. kasztany jadalne, persymona, gruszka koreańska, jabłka itd.

Do przyrządzania potraw noworocznych nie używa się sproszkowanej, ostrej papryki [고추가루 'gochukaru'], czosnku czy np. pat'u czyli masy z czerwonej fasoli (a są to składniki powszechnie używane na co dzień w koreańskiej kuchni).

Przygotowanie takiego stołu to koszt rzędu 20 man won
czyli ok. 600 zł.

• Uproszczona kolejność przebiegu obrzędu ku czci przodków [설 차례 지내는 순서]:

1) Członkowie gromadzą się przed zastawionym uprzednio stołem i wykonują dwa pokłony (mężczyźni po stronie wschodniej, kobiety po zachodniej - jeśli w ogóle towarzyszą one przy ceremonii). Prowadzący ceremonię zapala kadzidło. Pomocnik nalewa alkohol (w zależności od domu używane są różne rodzaje alkoholi, ale zawsze są one wyprodukowane z ryżu;) do kielicha po czym mistrz ceremonii wylewa go trzema osobnymi ruchami (na trzy razy) do specjalnego naczynia i składa przed stołem dwa pełne pokłony*.

*Uwaga: w Korei pokłon ku czci przodków wykonuje się dwa razy, podczas gdy ukłony przed żyjącymi członkami rodziny tylko jeden raz! Ukłonienie się komuś dwa razy w najlepszym wypadku zostanie uznane za foux pais a w najgorszym za niewybaczalną obrazę majestatu starszego członka rodziny ;). Z podobnego powodu nie należy pisać imion żyjących osób kolorem czerwonym, ponieważ jest on zarezerwowany do zapisywania imion zmarłych. 

2) Uczestnicy ceremonii składają przed stołem dwa pełne pokłony [큰절 'keunjeol'].

3) Pomocnicy znów nalewają alkohol do kielichów, które potem zostają umieszczone na stole.

4) Następuje rozłożenie sztućców dla przodków: zdejmuje się pokrywki z misek z ryżem i wkłada do środka łyżki (łyżka też musi być włożona zgodnie z określonym kierunkiem;), pałeczki kładzie się na potrawach. Dwa pokłony.

5) Uczestnicy stoją przez chwilę w skupieniu lub nawet wychodzą na chwilę z pokoju pozwalając przodkom w spokoju "spożyć" ofiarowany im posiłek.

6) Następuje zebranie sztućców, przykrywa się z powrotem miski z ryżem. Wszyscy wykonują dwa pełne pokłony. Kartki będące symbolem obecności przodków zostają spalone.

7) Po odprawieniu ceremonii sprząta się ze stołu oraz dzieli i spożywa przygotowane pokarmy.

Po obrzędzie ku czci przodkom cała rodzina spożywa śniadanie m.in. wspomniany wcześniej typowo noworoczny 'tteokguk'  czyli zupę na bazie rosołu z wołowiny z ryżowymi kluskami [tteok] pociętymi w płaskie, owalne plasterki przybrana wołowiną z rosołu oraz usmażonym i pokrojonym żółtkiem i białkiem.

Tteokguk

• Noworoczny pokłon [세배 'sebe']

Młodsi członkowie rodziny składają życzenia (새해 복 많이 받으세요 'saehae bog manhi badeuseyo') i kłaniają się starszym (dziadkom, rodzicom itd,) dostając w zamian "dobre słowo na nowy rok" [덕담 'deokdam'] oraz noworoczne pieniądze [세뱃돈 'sebeton']. W zależności od zamożności kieszeni członków rodziny za złożone życzenia i pokłon można dostać 3-10 man won czyli od 90 do nawet 300 zł. Jest to znakomita okazja dla dzieci do podreperowania swojego budżetu, dlatego też szczególnie one czekają na Seollal ze zniecierpliwieniem ;). Gorzej jeśli po wysłuchaniu moralizatorskiego przydługiego kazania nie dostaną nic, bo starsi są np. sknerami... Cóż, bywa i tak ;).

Oto mały instruktarz wykonywania ukłonów:

A tak powinno to wyglądać "podręcznikowo":

• Życzenia noworoczne [설인사  'seol insa']

Zwykle życzy się po prostu szczęścia w nowym roku 'saehae bog manhi badeuseyo' [새해 복 많이 받으세요] oraz zdrowia, pomyślności, radości, uśmiechu, spełnienia marzeń itd. Poniżej parę pocztówek noworocznych.

• Sroka [까치 'kkachi'] - symbol mający przyciągać szczęście na nowy rok 

Jest nawet piosenka noworoczna pt. Nowy sroczy rok czy Nowy rok srok(i) [까치 까치 설날은 'kkachi kkachi seollalyn'] (jakby to nie przetłumaczyć głupio brzmi;). Tak czy siak posłuchajcie:

Temat koreańskiego nowego roku został nawet poruszony przez TVP 2 w Pytaniu na śniadanie XD. Zapraszam do obejrzenia: Pytanie na śniadanie: Koreański nowy rok

Oglądając koreańskie filmy lub dramy czy też rozmawiając z Koreańczykami nie trudno zauważyć, że owe świąteczne tradycje nie są już tak ściśle 'przestrzegane', np. coraz mniej osób ubiera hanboki (nawet na filmiku wyżej mężczyźni biorący udział w ceremonii mają na sobie garnitury, a niektórzy w ogóle się nie przejmują i ubierają np. dres :), a zamiast tradycyjnych gier wieczorem wybierają rodzinny wypad do norebang (cos w rodzaju karaoke).

Ci którzy wkręcili się w temat dowiedzą się więcej ciekawostek o Seollal tu (filmik po ang.):

Pozdrawiam,
K^^

____________________________________

Źrodłła:

opowieści znajomych Koreańczyków o ich sposobie spędzania sollal

http://www.joongboo.com/news/articleView.html?idxno=836468

http://news.tv.chosun.com/site/data/html_dir/2013/02/10/2013021000510.html

http://www.kyeongin.com/news/articleView.html?idxno=710376

http://www.etoday.co.kr/news/section/newsview.php?idxno=689461

www.naver.com